ಮೊಲೆಯ ಮೇಲಣ ಯೋಗಿ-ರಾಜಕಪೂರ....

ಮೊಲೆಯ ಮೇಲಣ ಯೋಗಿ-ರಾಜಕಪೂರ(Raj Kapoor)...

 

‘ಆವಾರಾ’(Aavara) ದ ಅಪೂರ್ವ ಯಶಸ್ಸು ಹಾಗೂ ರಾಜ್‌ಕಪೂರ್‌ರ(Raj Kapoor) ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ  ಮನ್ನಣೆಯನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ರಾಜ್ ಹಾಗೂ ಅಬ್ಬಾಸ(K A Abbas)ರ ಸ್ನೇಹವನ್ನು ಕುರಿತು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಎಷ್ಟೊಂದು ಸಂತೋಷದ ಸಂಗತಿಯಲ್ಲವೇ? ಅಬ್ಬಾಸ್ ಬರೆಯುವಂತೆ, ರಾಜ್‌ಕಪೂರ್‌ರನ್ನು ‘ಬಾಂಬೆ ಟಾಕೀಸ್’(bombay takies) ನಲ್ಲಿ ಬೊಂಬಾಯಿಯ ದಾದರ್ ಹಾಗೂ ಮಲಾಡಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಓಡಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಥರ್ಡ್‌ಕ್ಲಾಸ್ ಟ್ರೇನಿನ ಬೋಗಿಯಲ್ಲಿ, ಪೃಥ್ವಿ ಥಿಯೇಟರಿನ ‘ಶಕುಂತಲಾ’(shakunthala), ‘ದೀವಾರ್’(divar) ಹಾಗೂ ‘ಪಠಾನ’(patan) ನಾಟಕಗಳಲ್ಲಿಯ ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ಹಾಸ್ಯ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ, ನೋಡುತ್ತಾ ಬಂದವರು. ಅನಂತರದ ಮೂವತ್ತೈದು ವರ್ಷದ ದೀರ್ಘ ಸ್ನೇಹದ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ನಗುವ, ಅಳುವ ರೋಸಿಹೋದ, ನಗೆಪಾಟಲಾದ, ಕುಡಿತದ, ಕುಡಿಸುವ, ಕುಣಿಯುವ, ಪ್ರೀತಿಗಾಗಿ ಅನುರೋಧಿಸುವ ಈ ರಾಜ್‌ಕಪೂರ್ ಎಂಬ ಜೋಕರ್‌ನನ್ನು  ಅಬ್ಬಾಸ್ ಹಲವು ಹತ್ತು ಶೈಲಿಗಳಲ್ಲಿ ನೋಡಿದ್ದಾರೆ. ಬಿಮಲ್‌ರಾಯ್‌(Bhimal roy)ರ ‘ದೋ ಭೀಗಾ ಜಮೀನ್’(do bhiga jamin), ಸತ್ಯಜಿತ್ ರೇ(Sathyajit re)ಯವರ ‘ಪಥೇರ್ ಪಾಂಚಾಲಿ’(pather panchali), ಬಾಂದರ್ ಕೊಲ್ಕ್‌ರರ ‘ವಾರ್ ಆಂಡ್ ಪೀಸ್’ ಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಹೊಗಳಿದ ರಾಜ್‌ಕಪೂರ್‌ರನ್ನು ಅಬ್ಬಾಸ್ ನೋಡಿದ್ದಾರೆ. ಈ ರಾಜ್‌ಕಪೂರ್ ಕೆಲವರಿಗೆ ಜೋಕರ್, ಕೆಲವರಿಗೆ ಆಕ್ಟರ್, ಕೆಲವರಿಗೆ ಲೋಫರ್, ಇನ್ನೂ ಕೆಲವರಿಗೆ ದಿಲ್‌ದಾರ್-ಹೀಗೆ ರಾಜ್‌ಕಪೂರ್ ಅಂದರೆ ಅಂದು ಸುದ್ದಿ. ಆದರೆ ಅಬ್ಬಾಸರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ರಾಜ್‌ಕಪೂರ್(Raj Kapoor) ಎಂದರೆ ಬರೀ ಪ್ರೀತಿ, ಪ್ರೀತಿಯೆಂದರೆ ರಾಜ್‌ಕಪೂರ್.

ರಾಜ್‌ಕಪೂರರ ಮನೆ ತುಂಬಾ ಶಿವ, ಜೀಸಸ್, ಬುದ್ಧ, ಕೃಷ್ಣ, ಸಾಯಿಬಾಬಾರ ಫೋಟೋಗಳು. ಖುರಾನ್, ಮಹಾಭಾರತ ಹಾಗೂ ಗ್ರಂಥಸಾಹೀಬದಿಂದ ಆಯ್ದ ನುಡಿಮುತ್ತುಗಳು. ಇನ್ನುಳಿದಂತೆ ಆತನ ಮೆಚ್ಚಿನ ತಾರೆಯರ ಹಾಗೂ ಅವನದೇ ಚಿತ್ರಗಳು. ರಾಜ್‌ಕಪೂರ್‌ರಿಗೆ ರಾಜ್‌ಕಪೂರ್‌ನೇ ಆಸಕ್ತಿ, ಪ್ರೀತಿ ಹಾಗೂ ವ್ಯಸನ. ಅವನಿಗೆ ಅವನೇ ವ್ಯಸನ. ಅಬ್ಬಾಸ್ ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ : ರಾಜ್‌ಕಪೂರ್‌ರ ಶಬ್ಧಕೋಶದಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾದ ಪದವೇ ಅವರು (ನಾನು). ಹೀಗಾಗಿ ಅವರ ಚಿತ್ರಗಳ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿಯೂ ಇದನ್ನು ಗಮನಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ- ‘ಮೇರಾ ನಾಮ್ ಜೋಕರ್’(mera naam joker), ‘ಮೈಂ ಔರ್ ಮೇರಾ ದೋಸ್ತ್’(me aur mera dost) ಹೀಗೆ ಹುಚ್ಚರಂತ ರಾಜ್‌ಕಪೂರ್ ತನ್ನನ್ನೇ ತಾನು ಆರಾಧಿಸಿಕೊಂಡದ್ದೇಕೆ? ತನ್ನೆಲ್ಲ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ತಾನೇ ಏಕೆ ಪ್ರಶ್ನೆಯೋ ಅಥವಾ ಉತ್ತರವೋ ಆಗಬೇಕು? ಎನ್ನುವುದು ನಮ್ಮ ಪ್ರಶ್ನೆ ಅಲ್ಲವೇ? ಅಬ್ಬಾಸ(K A Abbas)ರ ಬಳಿ ಗೆಳೆಯನ ಈ ಹುಚ್ಚುತನದ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಉತ್ತರವಿದೆ.

‘ಕಾಯಕವೇ ಪೂಜೆ ಎನ್ನುವುದಾದರೆ, ರಾಜ್‌ಕಪೂರ್ ೨೦ ನೇ ಶತಮಾನದ ಕರ್ಮಯೋಗಿಯೇ ಆಗಬೇಕು. ರಾಜ್‌ಕಪೂರ್ ಕೆಲಸವನ್ನು, ಕಲೆಯನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸಿದ ಪರಿ ಶಬ್ಧಾತೀತವಾದುದು. ಹಿಡಿದ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿಯ ನಿಶ್ಚಿತ ಗುರಿಗಾಗಿ ರಾಜ್‌ಕಪೂರ್ ಏನನ್ನೂ ತ್ಯಾಗ ಮಾಡಲು ಸಿದ್ಧನಾಗಿದ್ದ. ಒಂದು ಕಾರ್ಯ ಮುಗಿದಾಗ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಆತ ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದುದು ಎರಡನ್ನೇ. ಒಂದು ತನ್ನನ್ನು, ಮತ್ತೊಂದು ತನ್ನ ಕೆಲಸವನ್ನು. ರಾಜ್‌ಕಪೂರ್ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ದುಡ್ಡಿಗಾಗಿ ಮಾಡಿದ ಎಂಬುದನ್ನು ಅಬ್ಬಾಸ್ ಸುತರಾಂ ಒಪ್ಪುವುದಿಲ್ಲ. ರಾಜ್‌ಕಪೂರ್‌ರಿಗೆ ‘ತೀಸರಿ ಕಸಂ’(teesari kasam) ಕುರಿತಾಗಿ ಬಂದ ಚಿತ್ರ ವಿಮರ್ಶಕರ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯ ಮಾತುಗಳು ಹಾಗೂ ‘ಸಂಗಮ್’ (Sangam)ಸಿನಿಮಾದಿಂದ ಬಂದ ಅಪಾರ ಹಣ ಎರಡೂ ಸಮಾನವಾಗಿದ್ದವು. ರಾಜ್‌ಕಪೂರ್ ಎಂದೂ ಬೀಳಲು ಭಯಪಟ್ಟವನಲ್ಲ. ಹೀಗಾಗಿ ಹಾಗೆಯೇ ಬಿದ್ದರು. ನರ್ಗೀಸಳ ಮೋಹದಲ್ಲಿ ಕೂಡಾ. ಸೋಲಿನಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಗೆಲುವಿನಲ್ಲಿ ಆತನ ತನ್ಮಯತೆ ಮಾತ್ರ ಯೋಗಿಯದೋ ಅಥವ ಸಂತನದೋ ಆಗಿರುತ್ತಿತ್ತು ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಅಬ್ಬಾಸ್. ಆತನ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಆತನೊಬ್ಬ ಹುಚ್ಚ, ಇಲ್ಲಾ ಹುತಾತ್ಮ. ಆತ ದೈವಭಕ್ತ. ದೇವರನ್ನು ಮನುಷ್ಯ ಸಮಾಜದ ಕೋಟಿ ಕೋಟಿ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಆರಾಧಿಸಿದವನು. ಹೀಗಾಗಿ ಈ ಸಮಾಜದಿಂದ ಎಲ್ಲ ಕಾಲಕ್ಕೂ ಆರಾಧಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಾರೆ ರಾಜ್‌ಕಪೂರ್ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಅಬ್ಬಾಸ್.

‘ಗೆಳೆಯ ರಾಜ್‌ಕಪೂರ್ ಯಾವಾಗಲೂ ಯೌವ್ವನದ ಮಾತುಗಳನ್ನಾಡಿದನು. ಆತನ ಬಾಬಿ(Bobby), ಪ್ರೇಮ್‌ರೋಗ್(prem rog), ರಾಮ್ ತೇರಿ ಗಂಗಾ ಮೈಲಿ(Ram teri Ganga maili) ಹಾಗೂ ಹೀನಾ(Heena)ಗಳು ಮುಪ್ಪಿಲ್ಲದ ಅವನ ಯೌವ್ವನಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಗಳು ಎಂದು ಬರೆಯುವ ಅಬ್ಬಾಸ್, ಮರುಜನ್ಮ ಎನ್ನುವುದು ಇರುವುದಾದರೆ ಅದು ಈ ಹುಚ್ಚನೊಂದಿಗೇ ಮತ್ತೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿ ಎಂದೇ ಹೇಳಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ರಾಜ್‌ಕಪೂರ್ ಎಂಬ ಹುಚ್ಚು ಕುದುರೆಯ ಓಟವನ್ನು ಅಬ್ಬಾಸ್ ತಮ್ಮ ಜೀವಿತಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಆಗಾಗ ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದ್ದರೇ ವಿನಃ ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಲಿಲ್ಲ. ಗೆಳೆಯ ರಾಜ್‌ಕಪೂರ್‌ನ ಸಿನಿಮಾಗಳನ್ನು ಕುರಿತಾಗಿ ಕೇಳಿದಾಗಲೆಲ್ಲಾ ‘ಆಗ್’ (Aag)ಚಿತ್ರದ ಈ ದೃಶ್ಯವನ್ನು ಅಬ್ಬಾಸ್ ಪದೇ ಪದೇ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರು-

‘ದೋಣಿಯೊಂದರಲ್ಲಿ ರಾಜ್‌ಕಪೂರ್ ಬರುತ್ತಾನೆ. ಇನ್ನೊಂದು ದೋಣಿಯಲ್ಲಿ ನರ್ಗೀಸ್(Nargis) ಬರುತ್ತಾಳೆ. ರಾಜ್-ನರ್ಗೀಸಳ ಕೈ ಹಿಡಿದು ತನ್ನ ದೋಣಿಗೆ ಅವಳನ್ನು ಸ್ವಾಗತಿಸುತ್ತಾನೆ. ಭಯ ಪಟ್ಟ ನರ್ಗೀಸ್ ‘ನಾನು ನೀರಿಗೆ ಬೀಳುತ್ತೇನೆ’ ಎನ್ನುತ್ತಾಳೆ. ಸಾಂತ್ವನ ಹೇಳಿದ ರಾಜ್ ‘ಹಾಂ, ನಾವು ನೀರಿಗೆ ಬೀಳೋಣ’ ಎನ್ನುತ್ತಾನೆ.

ಹೀಗಿದ್ದ ರಾಜ್‌ಕಪೂರ್, ಎಂದು ಅಬ್ಬಾಸ್(K A Abbas) ಮುಗುಳ್ನಗುತ್ತಾರೆ.