ಮೀನಾಕುಮಾರಿ(Mina Kumarai) : ಗೊಂಬೆಯೊಳಗೊಂದು ಗೊಂಬೆ

ಮೀನಾಕುಮಾರಿ(Mina Kumarai) : ಗೊಂಬೆಯೊಳಗೊಂದು ಗೊಂಬೆ

ಗೊಂಬೆಯೊಳಗೊಂದು ಗೊಂಬೆ

ಗೊಂಬೆಯೊಳಗೊಂದು ಗೊಂಬೆ

ಗೊಂಬೆಯೊಳಗೊಂದು ಗೊಂಬೆ

ಗೊಂಬೆಯೊಳಗೂ ಒಂದು ಗೊಂಬೆ

ಹೀಗಿದ್ದ ಗೊಂಬೆಯೊಂದನ್ನು, ರಷಿಯಾದಿಂದ ಬರುವಾಗ ಕೆ.ಎ.ಅಬ್ಬಾಸ್(K A Abbas) ಮೀನಾಕುಮಾರಿಗಾಗಿ ತಂದರು. ಮಜಹಬೀನ್ ಅಲಿಯಾಸ್ ಮೀನಾಕುಮಾರಿಗೆ ಗೊಂಬೆಗಳೆಂದರೆ ಪಂಚಪ್ರಾಣ. ಅವಳ ಬೊಂಬಾಯಿಯ ಅಲಿಷಾನ್ ಮನೆ, ಗೊಂಬೆಗಳ ದೊಡ್ಡ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ ಆಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಅಬ್ಬಾಸರ ಈ ಗೊಂಬೆ ಮಾತ್ರ ಅವಳಿಗೆ ಬಹಳ ಪ್ರೀತಿಯದಾಗಿತ್ತು. ಗೊಂಬೆ ಕೊಟ್ಟ ಆ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಅಬ್ಬಾಸರಿಗೆ ಆಕೆ ಕೇಳಿದ್ದಳು: “Did you know why I collect dolls? It is because as a child, I never had opportunity to play with dolls. I began working in films from the age of seven” ಮೀನಾ ತನ್ನ ತಂದೆ-ತಾಯಿಗಳಿಗೆ ಎಂದೂ ಮಣ್ಣಾಡುವ, ಕಣ್ಣು ಮಿಟುಕಿಸಿ ನಗುವ ಮಗುವಾಗಲೇ ಇಲ್ಲ. ಯಾಕೆಂದರೆ ಆ ಎಳೆ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿಯೇ ಅವಳು ಅವರ ಪಾಲಿಗೆ ಹಣ ಮಾಡುವ ಮಶಿನ್ ಆಗಿದ್ದಳು.

ಸುಖ ಎನ್ನುವುದು ಮರೀಚಿಕೆಯಾಗಿಯೇ ಉಳಿಯಿತು ಮೀನಾಕುಮಾರಿಯ ಪಾಲಿಗೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಕೆ.ಎ.ಅಬ್ಬಾಸ್. ಹೀಗಾಗಿ ಫಿಲ್ಮಿ ದುನಿಯಾದ ಅಬ್ಬಾಸರ ಇನ್ನೊಬ್ಬರು ಗೆಳೆಯರಾದ ಮಜಾಝ್ ಹಾಗೂ ಶೈಲೇಂದ್ರರ ಹಾಗೆ ಆ ಸುಖವನ್ನು ಕುಡಿತದಲ್ಲಿ ಕಾಣಲು ಹೋಗಿ ದುರಂತ ನಾಯಕಿಯಾದಳು ಮೀನಾ ಎನ್ನುವುದು ಅವರ ವಾದ. ಪ್ರೀತಿಯ ತೀವ್ರ ತಹತಹಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಇದ್ದ ಆಕೆಗೆ ಅದು ಹಿಂಗದ ಹಸಿವಾಗಿತ್ತು, ಇಂಗದ ಕೊರತೆಯಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಆ ಒರತೆಯ ನೀರನ್ನು ಕುಡಿದು ಸತ್ತವರ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಾಯಿತೇ ವಿನಾ ಮರು ಜೀವನ ಪಡೆದವರದ್ದಲ್ಲ.” Many loved Meenakumari, and she loved many. But her love was a pure flame that illuminated many people’s lives and it consumed her from within” ಕುಡಿತದ ಮೀನಾ ಒಂದರ್ಥದಲ್ಲಿ ‘ಕುಮಾರಿ’ಯಾಗಿಯೇ ಉಳಿದಳೇ ವಿನಃ ದೀಪ ಬೆಳಗಿಸುವ ಭಾಗ್ಯ ಅವಳಿಗೆ ದೊರೆಯಲೇ ಇಲ್ಲ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಅಬ್ಬಾಸ್.

ಅವಳು, ಬದುಕಿನ ಭೀಷಣ ಸುಡುಗಾಳಿ ತಾಗಿ ಹಣ್ಣಾದ ಹೆಣ್ಣು. ಈ ಮಾಗುವಿಕೆ ಸಹಜವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಆಕೆಯ ತಂದೆ ಓರ್ವ ವಿಫಲ ಸಂಗೀತ ನಿರ್ದೇಶಕ, ತಾಯಿ ಡಾನ್ಸರ್. ಕಲೆ ಏನೋ ಅವಳಿಗೆ ಅವಳ ತಂದೆ-ತಾಯಿಗಳಿಂದಲೇ ಬಂತು. ಆದರೆ ಭರಿಸಲಾಗದ ಬಡತನವೂ ಅವಳಿಗೆ ಅವರಿಂದಲೇ ಬಂತು. ಅಬ್ಬಾಸ್ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ: ಏಳೇ ಏಳು ವರ್ಷದ ಬಾಲಕಿ ಮಜಹಬೀನ ಅಲಿಯಾಸ್ ಮೀನಾಕುಮಾರಿ ಕೆಲಸ ಅರಸುತ್ತ ಬೊಂಬಾಯಿಯ ಸಿನಿಮಾದ ಸ್ಟುಡಿಯೋಕ್ಕೆ ಕದ ತಟ್ಟುತ್ತ ಅಲೆಯಬೇಕಿತ್ತು. ಹಾಗೆ ಅಲೆದಾಡಿದಾಗ ಸಿಕ್ಕ ಪಾತ್ರಗಳಿಗೆ ದೊರೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಸಂಭಾವನೆ ದಿನ ಒಂದಕ್ಕೆ ಇಪ್ಪತ್ತರಿಂದ ಮೂವತ್ತು ರೂಪಾಯಿಗಳಂತೆ. ಆಕೆ ಚಿತ್ರ ನಟಿಯಾದುದು ಆಸೆ ಪಟ್ಟು ಅಲ್ಲ, ಅನಿವಾರ್ಯಕ್ಕೆ. ಅವಳ ಆತ್ಮದ ಶೋಧ, ಅಂತರಂಗದ ಕೂಗು ಯಾರಿಗೂ ಗಮನಕ್ಕೆ ಬರಲಿಲ್ಲ. ಜಗತ್ತು ಗುರ್ತಿಸಿದ್ದು ಮಾತ್ರ-

The Meena kumari of ‘Parineeta’

The Meena kumari of ‘Baiju Bawra’

The Meena kumari of ‘Char dil Char Rahen’

The Meena kumari of ‘Sharada’

The Meena kumari of ‘Pakeeza’

                    In each of her roles she releaved a new dignity, a new beauty, a new talent. She lived each role and all the while, she lived her own role that was Life!

ಎಂದು ಸ್ಮರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಅಬ್ಬಾಸ್. ದುರಂತ ನಾಯಕಿಯಾಗಿ ಹಿಂದಿ ಚಲನಚಿತ್ರ ಜಗತ್ತನ್ನು ತನ್ನ ಜೀವಿತಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಎರಡು-ಮೂರು ದಶಕಗಳ ಕಾಲ ಆಳಿದ್ದ ಮೀನಾ, ಒಂದೊಂದು ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಲಕ್ಷ ಲಕ್ಷ ಪಡೆದಳು. ಅತ್ಯಂತ ಶ್ರೀಮಂತ ಕಟ್ಟಡ ಕಟ್ಟಿಸಿದಳು. ಐಶಾರಾಮಿ ವಾಹನದಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಸ ಮಾಡಿದಳು. ಹಾಗಂತ ಇಂದಿನ ತಾರೆಗಳಿಗಾದಂತೆ ಹಣವೇ ಎಲ್ಲವೂ ಆಗಿರಲಿಲ್ಲ ಮೀನಾಕುಮಾರಿಗೆ. ಅವಳು ಅಪ್ಪಟ ನಟಿಯಾಗಿದ್ದಳು. ಅಂತೆಲೆ ತನ್ನ ಗ್ಲಾಮರಸ್ ಲೋಕದ ಅತ್ಯಂತ ಯಶಸ್ವೀ ದಿನಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಅಬ್ಬಾಸರ ಚಾರ್ ದಿಲ್, ಚಾರ್ ರಾಹೆ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಸುಂದರವಾದ ಮುಖಕ್ಕೆ ಮಸಿ ಬಳಿದುಕೊಂಡು ಸಾಮಾನ್ಯ ಪಾತ್ರ ಮಾಡಿದಳು. ಚಂದ್ರಮುಖಿ (ಮಜಹಬೀನ್)ಯಾದ ಸುಂದರಿ ಅಮಾವಾಸ್ಯೆಯೊಂದಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದೆಂದರೇನು!

ನಲವತ್ತು ವರ್ಷಗಳ, ಮೀನಾಕುಮಾರಿಯ ಹೋರಾಟದ, ದುರಂತಗಳ ಸರಮಾಲೆಯ ಜೀವನವನ್ನು ನೋಡಿ ಅಬ್ಬಾಸ್ ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ- “ತನ್ನವರೆಲ್ಲರಿಗೂ ಹಣ, ಜೀವನ ಭದ್ರತೆ, ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ, ತಿಳುವಳಿಕೆ, ಸಹಾನುಭೂತಿ, ಪ್ರೀತಿ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಕೊಟ್ಟ ಮೀನಾಕುಮಾರಿ ಸ್ವಯಂ ಕಣ್ಣೀರು ಗೆರೆಯಲು ಒಂದು ಹೆಗಲಿನ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿದ್ದಳು. ಮದುವೆ ಎಂಬ ಬಂಧನದೊಳಗೂ ಅಥವಾ ಅದರ ಹೊರಗೂ ಅವಳಿಗೇನೂ ದೊರೆಯಲೇ ಇಲ್ಲ. ಮುದ್ದುಮುದ್ದಾಗಿದ್ದ ಆಕೆಯ ತುಟಿಗಳಿಗೆ ಹಾಗೂ ಮುಗ್ಧವಾಗಿದ್ದ ಆಕೆಯ ಕೆನ್ನೆಗಳಿಗೆ ಸಮಯ ಎಂಥ ಮುತ್ತಿಟ್ಟಿತ್ತು ಎಂದರೆ ಮನುಷ್ಯರಾರು ಅವುಗಳನ್ನು ಮುದ್ದಿಸಲು ಬಯಸಲಿಲ್ಲ”. ಹುಟ್ಟುತ್ತಲೇ ಬಾಲನಟಿಯಾಗಿ ಸಿನಿಮಾರಂಗ ಪ್ರವೇಶ ಮಾಡಿ, ಗೊಂಬೆಗಳನ್ನು ನೋಡಿ ಆನಂದಿಸಬೇಕಾದ ಕಣ್ಣುಗಳು ಗ್ಲಿಸರಿನ್ ಹಚ್ಚಿಕೊಂಡು ಅಳುವ ಅಳುಮುಂಜಿಯ ಪಾತ್ರ ಮಾಡಬೇಕಾಯಿತು. ಇಪ್ಪತ್ತನೆಯ ವಯಸ್ಸಿಗೆ ಆಕ್ಸಿಡೆಂಟ್ ಒಂದರಲ್ಲಿ ಕೈ ಬೆರಳುಗಳ ಸಹಜತೆಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು, ಸಾವು-ಬದುಕಿನ ಮಧ್ಯ ಹೋರಾಡಿದಳು. ಏಳು ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಗುಣಮುಖವಾಗದ ರೋಗ ಒಂದನ್ನು ಹೊತ್ತು ಅಲೆದಾಡಿದಳು. ಎಲ್ಲದರಿಂದ ಮುಕ್ತಿ ಬಯಸಿ ಕಮಲ್ ಅಮರೋಹಿಯನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಿ ತೃಪ್ತಿಗಾಗಿ ತಡಕಾಡಿದಳು. ಇಬ್ಬರೂ ಸೇರಿ ‘ಪಾಕೀಜಾ’ ದಂಥ ಅದ್ಭುತ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಚಿತ್ರರಸಿಕರಿಗೆ ನೀಡಿದರೇ ವಿನಃ ಕೂಡಿ ಬಾಳಲಾಗಲಿಲ್ಲ. ಆಕೆಯ ಸಂಸಾರದ ವಿಘಟನೆಯ ಕಾರಣವನ್ನು ಅಬ್ಬಾಸ್ ದಾಖಲಿಸುತ್ತಾರೆ-

‘Artists seldom make stable partners. They are quick to fall in Love and as unpredictably fall out of it. The heart of an artist is more delicate than the glass of the bottle. When the two clink and clash,there is tragedy’

ಕವಿತೆ, ತಾನೇ ಒಂದು ಜೀವಂತ ಕವಿತೆಯಾಗಿದ್ದ ಮೀನಾಕುಮಾರಿ ಪ್ರೀತಿಯ ಕುರಿತು ಎಷ್ಟೊಂದು ಕವಿತೆಗಳನ್ನು ಬರೆದಳು. ಕವಯತ್ರಿಯಾದಳು. ಉರ್ದು ಕಾವ್ಯವನ್ನು ಹಾಲಿ, ಸಾದ, ಮಿರ್ಜಾ ಗಾಲಿಬ, ಉಮರ್ ಖಯ್ಯಾಮ್, ಮಜರೂಂ ಸುಲ್ತಾನಪುರಿ ಒಬ್ಬೊಬ್ಬ ಕವಿಯ ಕಾವ್ಯವನ್ನೂ ಕುಡಿದಳು. ಕವಿತೆಯನ್ನೇ ಕನಸಿದಳು, ಕೊನೆಗೆ ಕವಿತೆಯಂತೆಯೇ ಬದುಕು ಮುಗಿಸಿದಳು. ಕುಡಿದು, ಕುಡಿದು ಕೊನೆಯುಸಿರೆಳೆದಾಗ ಮೀನಾಕುಮಾರಿಗೆ ವಯಸ್ಸು ಕೇವಲ ನಲವತ್ತು ವರ್ಷ. ಇದು ಬರೀ ಬರೀ ಮೀನಾಕುಮಾರಿ ಎಂಬ ನಟಿಯ ಸಾವಾಗಿದ್ದರೆ ಈ ಸಾವು ಚರ್ಚೆಗೊಳಗಾಗಬೇಕಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಅಬ್ಬಾಸ್ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ : ‘Is the death of  many artists and historic creations that would have given aesthic delight and emotional satisfaction to millions of cinegoers’ಬದುಕಿರುವಾಗ ಎಂದೂ ಶಾಂತಿ ಸಿಗದೆ ನರಳಿದ ಮೀನಾಕುಮಾರಿ ಈಗ ಈ ಹೃದಯಹೀನ ಜಗತ್ತಿನಿಂದ ಮುಕ್ತಳಾಗಿದ್ದಳು. ಪ್ರಪಂಚ ಅವಳನ್ನು ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಸೋತಿತೇನೊ? ಬದುಕಿರುವಾಗ ಅವಳನ್ನೊಬ್ಬ ಚಿತ್ರನಟಿಯಾಗಿ ಆರಾಧಿಸಿದ ಜಗತ್ತು ಅವಳು ತೀರಿದ ಮೇಲೂ ಓರ್ವ ದುರಂತ ನಾಯಕಿಯಾಗಿ ಕಂಡಿತಷ್ಟೆ. ಆದರೆ ಅಬ್ಬಾಸ್ ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡಂತೆ, ಅವರು ಆಕೆಗಾಗಿ ರಷಿಯಾದಿಂದ ತಂದ ಗೊಂಬೆಯೊಳಗೆ ಹೇಗೆ ಅನೇಕ ಗೊಂಬೆಗಳಿದ್ದವೊ, ಕೊನೆಗೊಂದು ಅತ್ಯಂತ ಸಣ್ಣ ಗೊಂಬೆಯಿತ್ತೊ, ಹಾಗೆಯೆ ಇದ್ದಳು ಮೀನಾಕುಮಾರಿ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಕಲಾವಿಧೆ ಮೀನಾಕುಮಾರಿಯೊಳಗೋರ್ವ, ಕವಯಿತ್ರಿ ಮೀನಾಕುಮಾರಿ, ಪ್ರೀತಿಯ ಆರಾಧಕಿ ಮೀನಾಕುಮಾರಿ ಅಡಗಿಕೊಂಡಿದ್ದಳು, ಬಚ್ಚಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದಳು. ದುರ್ದೈವದ ಸಂಗತಿ ಎಂದರೆ ಯಾರು, ಯಾರೂ ಬಿಚ್ಚಿನೋಡುವ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನೇ ಮಾಡಲಿಲ್ಲ. ನಿಜವಾದ ಮೀನಾಕುಮಾರಿ(Mina Kumarai) ಜಗತ್ತಿಗೆ ಪರಿಚಯವಾಗಲೇ ಇಲ್ಲ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಆಕೆಯ ಪ್ರೀತಿಯ ಗೆಳೆಯ ಅಬ್ಬಾಸ್.